अल्काइल ग्लुकोसाइड किंवा अल्काइल पॉलीग्लायकोसाइड हे एक सुप्रसिद्ध औद्योगिक उत्पादन आहे आणि ते बऱ्याच काळापासून शैक्षणिक लक्ष केंद्रित करणारे एक सामान्य उत्पादन आहे. १०० वर्षांहून अधिक काळापूर्वी, फिशरने प्रयोगशाळेत पहिले अल्काइल ग्लायकोसाइड्स संश्लेषित केले आणि ओळखले, सुमारे ४० वर्षांनंतर, डिटर्जंट्समध्ये अल्काइल ग्लायकोसाइड्सच्या वापराचे वर्णन करणारा पहिला पेटंट अर्ज जर्मनीमध्ये दाखल करण्यात आला. त्यानंतर पुढील ४०-५० वर्षांनी, कंपन्यांच्या काही संघांनी अल्काइल ग्लायकोसाइड्सकडे लक्ष वेधले आणि फिशरने शोधलेल्या संश्लेषण पद्धतींवर आधारित त्यांचे उत्पादन करण्यासाठी प्रक्रिया विकसित केल्या.
या विकासात, हायड्रोफिलिक अल्कोहोल (जसे की मिथेनॉल, इथेनॉल, ग्लिसरॉल, इ.) सह ग्लुकोजच्या अभिक्रियेवरील फिशरचे सुरुवातीचे काम अल्काइल साखळ्यांसह हायड्रोफोबिक अल्कोहोलवर लागू केले गेले, ज्यामध्ये ऑक्टाइल (C8) पासून हेक्साडेसिल (C16) पर्यंत सामान्य फॅटी अल्कोहोल होते.
सुदैवाने, त्यांच्या वापराच्या गुणधर्मांमुळे, औद्योगिक उत्पादन शुद्ध अल्काइल मोनोग्लुकोसाइड्स नसून, औद्योगिक प्रक्रियेत अल्काइल मोनो-, डाय-, ट्राय- आणि ऑलिगोग्लायकोसाइड्सचे जटिल मिश्रण तयार केले जाते. यामुळे, औद्योगिक उत्पादनांना अल्काइल पॉलीग्लायकोसाइड्स म्हणतात, उत्पादने अल्काइल साखळीची लांबी आणि त्याच्याशी जोडलेल्या ग्लायकोस युनिट्सची सरासरी संख्या, पॉलिमरायझेशनची डिग्री द्वारे दर्शविली जातात.
(आकृती १. अल्काइल पॉलीग्लुकोसाइड्सचे आण्विक सूत्र)
१९७० च्या दशकाच्या उत्तरार्धात ऑक्टाइल/डेसिल (C8~C10) ग्लायकोसाइड्सचे मोठ्या प्रमाणात उत्पादन करणारी रोहम अँड हास ही पहिली कंपनी होती, त्यानंतर BASF आणि SEPPIC ही कंपनी आली. तथापि, या शॉर्ट-चेनच्या असमाधानकारक कामगिरीमुळे आणि खराब रंग गुणवत्तेमुळे, त्याचा वापर औद्योगिक आणि संस्थात्मक क्षेत्रांसारख्या काही बाजार विभागांपुरता मर्यादित आहे.
गेल्या काही वर्षांत या शोर-चेन अल्काइल ग्लायकोसाइडची गुणवत्ता सुधारली आहे आणि सध्या अनेक कंपन्या नवीन ऑक्टाइल/डेसिल ग्लायकोसाइड्स देत आहेत, ज्यात BASF, SEPPIC, Akzo Nobel, ICI आणि Henkel यांचा समावेश आहे.
१९८० च्या दशकाच्या सुरुवातीला, सौंदर्यप्रसाधने आणि डिटर्जंट उद्योगासाठी एक नवीन सर्फॅक्टंट प्रदान करण्यासाठी अनेक कंपन्यांनी दीर्घ अल्काइल साखळी श्रेणीमध्ये (डोडेसिल/टेट्राडेसिल, C12~C14) अल्काइल ग्लायकोसाइड विकसित करण्यास सुरुवात केली. त्यात हेन्केल केजीएए, डिसेलडॉर्फ, जर्मनी आणि होरायझन, डेकाटूर, आयलिनॉय, यूएसए येथील एस्टेली मॅन्युफॅक्चरिंग कंपनीचा विभाग यांचा समावेश होता.
त्याच वेळी मिळवलेल्या होरायझनच्या ज्ञानाचा वापर करून, तसेच डायसेलडॉर्फमधील संशोधन आणि विकासातील हेन्केल केजीएएच्या अनुभवाचा वापर करून. हेन्केलने क्रॉस्बी, टेक्सास येथे अल्काइल पॉलीग्लायकोसाइड्स तयार करण्यासाठी एक पायलट प्लांट स्थापन केला. प्लांटची उत्पादन क्षमता ५००० टन प्रति लिटर होती आणि १९८८ आणि १९८९ मध्ये ती ट्रायल रन करण्यात आली आहे. पायलट प्लांटचा उद्देश प्रक्रिया पॅरामीटर्स मिळवणे आणि या नवीन सर्फॅक्टंटसाठी गुणवत्ता आणि लागवडीची बाजारपेठ ऑप्टिमाइझ करणे आहे.
१९९० ते १९९२ या कालावधीत, इतर कंपन्यांनी अल्काइल पॉलीग्लायकोसाइड्स (C12-C14) उत्पादनात रस जाहीर केला, ज्यामध्ये केमिशे वर्के हिल्स, आयसीआय, काओ, सेपिक यांचा समावेश होता.
१९९२ मध्ये, हेन्केलने अमेरिकेत अल्काइल पॉलीग्लुकोसाइड्सचे उत्पादन करण्यासाठी नवीन प्लांट स्थापन केला आणि त्याची उत्पादन क्षमता २५००० टन प्रति लिटरपर्यंत पोहोचली. हेन्केल केजीएएने १९९५ मध्ये त्याच उत्पादन क्षमतेसह दुसरा प्लांट चालवण्यास सुरुवात केली. उत्पादन क्षमता वाढीमुळे अल्काइल पॉलीग्लुकोसाइड्सच्या व्यावसायिक वापराचे नवे शिखर गाठले.
पोस्ट वेळ: सप्टेंबर-१२-२०२०